AMSTERDAM - Het zit hem wat Pepijn Crone betreft in de details. Als verslaggever en presentator bij RTL Nieuws weet hoe hij als de beste hoe een verhaal goed moet vertellen. Pepijn neemt ons mee in hoe hij een verhaal opbouwt. Ik sprak met hem over een motorzaag na een storm, de liezen van Maarten van der Weijden en het oog van een dwergneushoorn gefilmd door een hek.
Ben je meer een journalist of een verhalenverteller?
"Als we in de uitzending een groot onderwerp hebben, bijvoorbeeld over de toeslagenfraude. Dat is dan een groot onderwerp, met bijvoorbeeld politieke consequenties. Maar ik vind het dan het leukste om een portretje te maken met een vrouw - van vlees en bloed zeggen we dan op de redactie - die 40.000 euro ineens onterecht moest terugbetalen. Zo’n beeldverhaal maken vind ik eigenlijk veel leuker en dat maakt mij eigenlijk meer een verhalenverteller dan een journalist."
"En juist ook als je zo’n klein persoonlijk verhaal binnen een groot verhaal vertelt, beklijft het ook beter bij de kijker. De kijker gaat het dan ook invoelen."
Er wordt op redacties vaak gezegd dat er een echt verhaal met een echt mens verteld moet worden, omdat het beter binnenkomt. Maar hoe weten jullie dat dat zo is? "Dat doen we een beetje op gut feeling. We hebben wel eens een panel dat we dan laten kijken naar de uitzending. Maar ik denk ook wel eens dat we dan horen wat we willen horen, namelijk dat mensen graag een echt mens in beeld zien. maar we hebben ook piektijdonderzoek. Dan kunnen we precies zien wanneer mensen wegzappen. En dan zien we wel dat als het persoonlijk blijft, mensen dan ook blijven kijken. Aan de andere kant, als je veel speakingheads hebt, met wollige teksten, dan haken mensen af. Dat hebben we wel onderzocht. Maar ik denk dat iedereen wel aanvoelt dat het beter werkt als je een echt mens laat vertellen over hoe groot nieuws in het klein bij hen binnenkomt."
Als je een paar feiten vertelt dan vertel je op tv veel in korte tijd, maar in een beeldverhaal vertel je weinig in langere tijd. Is dat niet moeilijk, want je wil toch eigenlijk ook zoveel mogelijk informatie geven? "Dat is de pest van televisie. Ik lees iedere dag heel braaf de krant en daar word ik veel wijzer van dan van onze uitzending. Dan wil ik niks afdoen aan hoe wij onze uitzending maken, want ik vind dat we dat binnen de kaders van het medium televisie heel goed doen. Maar televisie is natuurlijk een rot medium, want als mijn haar niet goed zit, zit je op mijn haar te letten. En wat ik dan vertel, gaat dan lang je heen."
Hoe wordt er op de redactie gesproken over het vertellen van verhalen? "We zijn daar heel bewust mee bezig. We zoeken altijd naar een voorbeeld, iemand die het verhaal kan vertellen. Als we geen voorbeeld hebben bij een nieuwsverhaal, dus geen echt persoon die het kan vertellen, dan kan het zijn dat het onderwerp helemaal niet doorgaat, of in ieder geval veel korter. Dus eigenlijk is de vorm daarmee leidend en niet de maatschappelijke relevantie."
Bekijk hier de video over hoe Pepijn als verslaggever zelf zijn verhalen opbouwt.
Naast verslaggever ben je ook presentator van het RTLnieuws. Als je zo’n presentatie tekst voorleest, is dat dan een verhaal op zich? "We maken onderscheid tussen een verhalende pr (presentatie tekst) en een harde nieuws pr. Die moet in zich hebben wat is het nieuws, wat zijn de consequenties en we gaan nu naar het filmpje kijken. Maar bij een verhalende pr zitten er soms al een voorbeeld in. Neem nu de verduurzaming van huizen. Dat is geen hard nieuws. Dan zeggen we zoiets als: Een dure warmtepomp of zonnepanelen op je huis. Nou, aa er maar eens aanstaan. De regering wil het, maar het is lastiger dan je denkt. Nu heeft een groep mensen heeft bedacht, we gaan het samen doen. [knipt in zijn vingers] En dan start je het filmpje. Dit is op zich ook een klein verhaaltje."
Details zijn volgens Pepijn zeer belangrijk voor het vertellen van een goed verhaal.
Ik herken de vaste truc die je hier gebruikt in je pr, twee voorbeeldje om mee te beginnen. Dat doe ik ook wel eens. Ik merk dat ik dan ook vaak hetzelfde doe. Zijn jullie ook wel eens op zoek naar nieuwe manieren om een verhaal te vertellen? "Ja, dat doen we vooral in de studio eigenlijk. We hebben dan een presentator die staat voor een scherm iets te vertellen met cijfers en dergelijke. Tegenwoordig larderen we dat ook dan met foto’s en quotes van mensen. Dat ziet er altijd heel simpel uit, maar het kost wel heel veel tijd. We proberen in vorm te variëren. Mensen kijken veel vaker filmpjes om informatie tot zich te nemen en zijn steeds meer gewend om alles in hapklare brokken aangeboden te krijgen." "Kijk maar eens naar het verschil tussen het journaal van 20 jaar geleden en nu. De filmpjes zijn korter, de quotes zijn korter. Wat er in de studio gebeurt is veel kleuriger, als het gaat om de vorm. Live gesprekken zijn korter en alles is puntiger. De kijkers veranderen in hun hoofd over hoe ze informatie tot zich nemen. En een van de resultaten is dat de presentator niet meer statisch voor een groot scherm zit. Wie weet waar deze ontwikkeling eindigt?"
Nou, wat denk jij?
"Ik hoop dat er de behoefte blijft bestaan aan langere verhalen, naast al die steeds kortere video’s. Maar beeld zal nog veel leidender worden. Als ik kijk naar toen ik nog bij het jeugdjournaal werkte, toen was ik 25, toen stonden er een paar nieuwsploegen bij een grote nieuwsgebeurtenis. Nu staan er echt veel meer. We hebben allemaal een mobiel waar we op kunnen kijken en waar we mee kunnen filmen. En we hebben vaak meteen beeld ergens van. Dus beeld wordt steeds belangrijker."
Bekijk hier de tips van Pepijn voor andere storytellers.